PublikacjeDla seniora

Myśląc o potrzebach osób starszych możemy zaobserwować ich zmienność. Wiele osób zastanawia się czy potrzeby seniorów ulegają zmianą? Potrzeby niższego rzędu i wyższego rzędu u osób starszych nie zmieniają się a jedynie przybierają inny kształt. Same osoby starsze mogą mieć różne potrzeby w zależności od tego jakie mają wykształcenie, z ką pochodzą, gdzie pracowali, jaka jest ich sytuacja materialna. I te czynniki musimy brać pod uwagę mówiąc o potrzebach osób starszych. Osoby starsze mają nie tyle zupełnie inne potrzeby co ludzie młodzi ale zmodyfikowane. Każdy z nas w zależności od wieku, pochodzenia, kultury czy poglądów ma inne potrzeby. Tak jest z osobami starszymi. Kiedy przechodzimy na emeryturę okazuje się że nasze potrzeby się zmieniają, modyfikują są inne niż były wcześniej. To nie jest nic złego że nasze potrzeby ulegają zmianie. Mówi o tym chociażby Maslow w swojej piramidzie potrzeb. Rzeczą normalną jest zmiana poglądów przekonań i potrzeb. Z wiekiem nasze potrzeby ulegają zmianie. Zmienia się nie tyle nazewnictwo potrzeb co ich hierarchia. to właśnie hierarchia potrzeb wśród osób starszych jest bardzo widoczna. Priorytetem stają się nie tyle rzeczy materialne co duchowe i emocjonalne doznania. Zastanówmy się więc czy seniorzy mają inne potrzeby niż pozostała część społeczeństwa?

Co jest potrzebne osobie starszej?

Potrzeby osób starszych można podzielić na dwie podstawowe grupy.

1. Pierwsza z grup potrzeb niższego rzędu czy też potrzeb podstawowych to potrzeby fizjologiczne. Mówi ona nam o tym iż musimy zapewnić osobie starszej potrzebę jedzenia, picia, załatwiania potrzeb fizjologicznych. Nad to musimy pamiętać o potrzebie ciepła i higieny. Osoby starsze chodzące powinny mieć zapewnione zakupy by mogły razem z terapeutą czy opiekunem stworzyć wspólny posiłek. Osoby starsze powinny także zyskać wsparcie w zakresie sprzątania czy dbania o dom. Wśród wielu osób starszych możemy zauważyć że taka potrzeba zanika a pojawić się może zbieractwo. Tu także osoby starsze będą potrzebowały pomocy i wsparcia.  

2. Druga z potrzeb niższego rzędu to potrzeba bezpieczeństwa. Osoba starsza powinna czuć się bezpiecznie w swoim miejscu zamieszkania. Dzięki odwiedzinom opiekunki, pielęgniarki czy terapeuty będzie miała taką możliwość. Osoba starsza ma potrzebę czucia się bezpiecznie, musi wiedzieć że może liczyć na pomoc w każdym czasie czy to będzie dzień czy noc.

Jakie potrzeby mają osoby starsze?

Amerykański gerontolog Clark Tibbitts podaje najbardziej rozbudowaną listę potrzeb osób starszych. A więc jakie potrzeby mają seniorzy w odniesieniu do amerykańskiego badacza? Gerontolog w swojej pracy wymienia 10 podstawowych potrzeb jakie mogą przeżywać osoby starsze.

1. Potrzeba wykonywania społecznie użytecznych działań. Czy je jest tak, że osoby starsze odsuwamy ze społeczeństwa? Przesuwamy je na margines na którym nie chcą stać nie chcą być. Osoby starsze chcą być społecznie użyteczni, przydatni. Nie zepchnięci na margines naszych wyobrażeń.
2. Potrzeba uznania za część społeczeństwa. Kiedy zepchniemy seniorów na dalszy plan chcemy ich zepchnąć do podziemia. Myślimy lepiej by ich było zamknąć w enklawach, w odseparowaniu. A potrzebą każdego seniora jest bycie w społeczeństwie posiadanie kontaktów z rówieśnikami jak i osobami młodszymi.
3. Potrzeba wypełnieni, zapełnienia nadmiaru czasu wolnego ale w satysfakcjonujący sposób dla seniora. My czemu stajemy na głowie i mamy pretensje że seniorzy nie chcą przychodzić na nasze zajęcia. Szukamy nowych rozwiązań, wymyślamy gruszki na wierzbie a może czasem lepiej by było spytać samego seniora: Czym się Pani interesuje? Co by chciała Pani robić w wolnym czasie? Jakie zajęcia będą dla Pani atrakcyjne?
4. Potrzeba utrzymania normalnych stosunków towarzyskich. To nic innego jak próba wejścia czy wytrwania w towarzystwie jakie dotychczas było w ich życiu. Każdy z nas chce poznawać nowe osoby, być w towarzystwie.
5. Potrzeba uznania jako jednostki. Zdarza się że osoby starsze postrzegamy jako masę, jako zlepek ludzi. A tak naprawdę każdy z nas tak też osoba starsza chce być zauważona jako indywidualna jednostka. Każdy z nas tak też i senior jest jedyny i niepowtarzalny i tak też seniorzy chcą by na nich patrzeć.
6. Potrzeba auto ekspresji to nic innego jak możliwość wypowiadania się. Pisania, malowania, tworzenia, rozwija się w dziedzinie jaka każdemu z seniorów jest bliska.
7. Potrzeba odpowiedniej stymulacji psychicznej i umysłowej. Ile razy dzieje się tak że traktujemy seniorów jak duże dzieci. Niepotrzebnie seniorzy nie potrzebują zadań jakie dajemy swoim dzieciom ale potrzebują ćwiczeń na swoją miarę. Dlatego powstają książki i ćwiczenia dla seniorów które można kupić w moim sklepie. Osoby starsze chcą się czuć wartościowe, chcą się czuć docenione i traktowane poważnie dlatego publikacje i materiały z jakimi pracujemy z seniorami powinny być najlepszej jakości dopasowane do ich potrzeb.
8. Potrzeba dostępu do opieki zdrowotnej zapewniana jest bardzo często w instytucjach pomocowych. Inaczej jest kiedy seniorzy są w swoich domach tak również powinni mieć pewność że ktoś interesuje się ich zdrowiem i że nie są pozostawieni sami sobie.
9. Potrzeba ustalonego trybu życia i utrzymywania stosunków z rodziną. To nic innego jak posiadanie swojego planu dnia. To nic innego jak odwiedzanie seniorów na święta, zapraszanie ich na uroczystości rodzinne. Osoby starsze mimo swoich doświadczeń życiowych najczęściej rodzinę uważają za największą wartość.
10. Potrzeba duchowej satysfakcji to nic innego jak myślenie o przyszłości. Seniorzy jak nikt inny zastanawiają się najwięcej o swoim odejściu z tego świata. Dlatego tak ważna jest dla nich duchowość. Seniorzy dążą do duchowej satysfakcji by czuć się lepiej i odnaleźć się w swoim życiu.

Wymienione potrzeby zajmują różne miejsca w hierarchii seniorów. Nie są one tak jednoznacznie zdefiniowane jak hierarchia potrzeb Masowa. Każdy z nas jest inny i tak jak już wspomniałam czego innego potrzebuje. Starajmy się jednak patrzeć na seniorów w perspektywie indywidualnej.  Szukajmy ich potrzeb ich dobra ich samych.

Czy seniorzy mają mniej potrzeb niż ludzie młodzi?

Wracając do pytania jakie zadaliśmy na początku tego artykułu czy osoby starsze mają inne potrzeby niż pozostała reszta ludzi. Można stwierdzić ze nie. Jednak są one w innym stopniu im potrzebne. Tak jak potrzeba indywidualnego patrzenia na seniora. Taką potrzebą może poszczycić się każdy z nas jednak w różnym stopniu ta potrzeba będzie przez nas komunikowana i w różnym stopniu będziemy ją odczuwać. Dla jednych priorytetem będzie być zauważonym, dostrzeżonym z tłumu. Dla innych dużo ważniejsze będzie to że ma dobre kontakty rodzinne i wcale nie musi być tak często zauważany.

Autor: Małgorzata Kospin