PublikacjeDla opiekuna

JAK PIELĘGNOWAĆ SKÓRĘ OSÓB STARSZYCH?

Z wiekiem skóra stopniowo traci swoje właściwości, zmienia się, staje się cieńsza, widoczna jest sieć drobnych naczyń krwionośnych. Zmniejsza się elastyczność skóry, jej odporność na urazy, maleje wrażliwość na ból, rany trudniej się goją, mniejsza jest produkcja łoju i potu (to powoduje wysuszenie i złuszczanie). Naskórek staje się bardziej suchy i szorstki, skóra właściwa jest mniej elastyczna i sprężysta, co sprzyja powstawaniu zmarszczek.

Co jest ważne przy pielęgnacji skóry osób starszych?

W pielęgnacji skóry  osób starszych ważne jest nawilżanie i natłuszczanie, szczególnie w okolicach podudzi, stóp, przedramion i rąk. Kąpiele i natryski nie powinny być częste ani za długie (max 15 minut)najlepiej w wodzie o temp. 37-40 °C.  Ponieważ skóra osób starszych jest cieńsza i wrażliwsza na podrażnienia należy do jej  osuszania używać miękkich i delikatnych ręczników oraz bielizny i odzieży z naturalnych włókien. Na stan skóry ma wpływ odpowiedni mikroklimat pomieszczania, w którym pacjent przebywa. Należy wietrzyć pokój,  w którym przebywa senior, najbardziej odpowiednia temperatura to 18- 20 °C.

Niestety często osoby starsze nie chcą się myć: mówią, że już to zrobiły, reagują paniką, krzykiem czy złością. Jedną z przyczyn jest pogorszenie się węchu, pogorszenie lub utrata sprawności ruchowej, brak koordynacji, choroby, zmiany demencyjne. Senior wstydzi się rozebrać, pozwolić się dotykać i myć. Jak sobie z tym poradzić ? Gdy senior czuje się zawstydzony obecnością opiekuna/córki/syna trzeba pozwolić  mu wejść do wanny w bieliźnie, wychodząc osłoń jego ciało dużym ręcznikiem, przygotować  czystą bieliznę i ubranie do przebrania. Kąpiel czy natrysk powinien odbywać się powoli, bez pośpiechu czy irytacji z powodu rozchlapywania się wody. Trzeba zapytać się czy temperatura wody jest odpowiednia, asystować  tylko w tych czynnościach  z którymi  senior ma problem, pozwalać  na samodzielne mycie, wychodzić  z łazienki zapewniając , że jesteśmy w pobliżu, ustalać  stałe godziny  kąpieli.

Aby utrzymać skórę w prawidłowej kondycji należy regularnie ją nawilżać co zapewni jej dobre napięcie i elastyczność . W tym celu po każdym myciu należy stosować polecane produkty dla seniorów. Produkty t do pielęgnacji skóry osób starszych to emulsje intensywnie nawilżające do suchej skóry z mocznikiem oraz balsam regenerujący, który likwiduje nadmierne łuszczenie . Dzięki temu skóra będzie głęboko nawilżona, podrażnienia zostaną złagodzone, zostanie zmniejszone uczucie ściągniętej skóry a lekka konsystencja ułatwi rozprowadzanie i wchłanianie.

Masaż również wpływa na poprawę kondycji skóry, jej napięcie i ujędrnienie oraz  lepsze samopoczucie. Pozwala zmniejszyć dolegliwości bólowe, likwiduje obrzęki, poprawia krążenie krwi, powinien trwać 15-20 minut.   Aby nie podrażnić skóry należy pamiętać o olejku do masażu. Masaż rozpoczynamy od „głaskania” powierzchni, którą chcemy masować, na koniec oklepujemy plecy a następnie ponownie „głaskamy” masowane ciało. Oczywiście należy pamiętać o przeciwwskazaniach do wykonania masażu (np. gorączka, nowotwór, tuż po posiłku, stany zapalne).

Błędy  w  pielęgnacji  skóry  osób  starszych

1. Mycie mydłem.

Aby skóra nie była podrażniona ani nadmiernie wysuszona trzeba używać preparatów o odczynie  podobnym do pH skóry czyli 5,5.  Sucha skóra łatwiej ulega uszkodzeniom i  jest bardziej narażona na zakażenie grzybicą.

2. Niezbyt częste mycie chorego.

Wiele osób uważa, że leżący się nie brudzą, ponieważ nie pracują, są mało aktywni. Ale każdy się poci, czasami chorzy wydzielają więcej potu niż osoby zdrowe. Poza tym są leki wydalane przez skórę wraz z potem, które pozostając na niej zbyt długo wywołują podrażnienia.

3. Stosowanie gąbek do mycia.

 Na gąbce pozostają resztki naskórka i substancji zmywanych, które mogą być miejscem do namnażania się bakterii. Dobrym rozwiązaniem są jednorazowe myjki (z użyciem wody lub bez), które mają formę kieszonki do której wkłada się rękę jak do rękawiczki. Myjka  jest zrobiona z miękkiego i przyjaznego materiału a dodatkowo zabezpiecza ręce opiekuna.

4. Niedokładne osuszanie skóry.

Długotrwały kontakt skóry z wilgocią powoduje odparzenia, które są problemem dla chorego. Po myciu należy osuszyć skórę używając do tego wielorazowego lub jednorazowego ręcznika, który jest bardzo chłonny i odporny na rozerwanie.   Taki ręcznik ułatwia pracę, oszczędzamy czas i siły.

5. Brak zabezpieczenia skóry

Skóra osób stale przebywających w łóżku narażona jest na ciągły ucisk, tarcie, pot, mocz dlatego wymaga zabezpieczenia przed odparzeniami np. pod piersiami czy w okolicach intymnych. W tym celu warto po każdym myciu korzystać ze specjalistycznego kremu ochronnego przed czynnikami drażniącymi. Krem o lekkiej konsystencji pozostawi na skórze przeźroczystą warstwę ochronną, dzięki temu będzie można obserwować stan skóry chorego.

6. Dokładanie na skórę kolejnej warstwy kremu.

Często opiekunowie nakładają kolejną warstwę kremu na już istniejącą, podczas zmiany pieluchomajtek. Prawidłowa pielęgnacja skóry polega na jej oczyszczaniu, ponieważ pozostający martwy naskórek jest pożywką dla drobnoustrojów, zwłaszcza kremy z cynkiem trudno rozpuszczają się w wodzie. Do oczyszczania skóry można użyć chusteczek pielęgnacyjnych przeznaczonych dla osób dorosłych, świeży krem nakłada się na oczyszczoną i osuszoną skórę.

7. Używanie spirytusu do nacierania lub oklepywania.

Działanie uboczne spirytusu to wysuszanie, alternatywą pobudzającą krążenie i zapobieganie odleżynom jest żel aktywizujący z guaraną i kofeiną, który zwiększa dotlenienie skóry.

8. Brak ochrony łóżka przed zalaniem.

Aby chory nie leżał w mokrej pościeli czy ubraniu należy wykorzystać jednorazowy podkład z wkładem chłonnym i  zabezpieczeniem antypoślizgowym lub podkład nieprzemakalny.

Mycie chorego w łóżku wykonujemy najczęściej, gdy:  pacjent jest częściowo lub całkowicie niesamodzielny, nieprzytomny lub ma porażenie kończyn górnych/dolnych.  

Aby czynności higieniczne nie stwarzały problemów należy pamiętać o:

- przyjaznej atmosferze bez obecności osób trzecich, zamknięciu drzwi  i zasłonięciu okien, zadbanie o odpowiednią temperaturę w pomieszczeniu, wybranie kosmetyków jakie odpowiadają choremu, brak pośpiechu, wykonywanie wszystkich czynności delikatnie i informowanie o tym co będziemy robić

- pytanie o odpowiednią temperaturę wody i samopoczucie chorego

- spokój i brak irytacji osoby myjącej, używanie łagodnego głosu

- stopniowe odsłanianie ciała chorego wpływa na zmniejszenie jego dyskomfortu  i  jest mniej krępujące.

Często pojawia się problem z przemieszczeniem chorego w celu wykonania kąpieli  dlatego pojawiły się produkty pielęgnacyjne, które można używać bez wody czyli bez spłukiwania. Przykładem jest pianka myjąco- pielęgnująca  i  krem myjący  (zawierają składnik pochłaniający zapach moczu i kału) , szampon myjący  i chusteczki pielęgnacyjne dla dorosłych (są większe niż dla dzieci).  Aby skorzystać z pianki, kremu czy szamponu należy rozprowadzić wybrany produkt  w odpowiednim miejscu, zostawić na około minutę i wytrzeć.

Autor: Ewa Zeler