PublikacjeDla opiekuna

JAK KOMUNIKOWAĆ SIĘ Z OSOBAMI CHORYMI NA DEMENCJĘ?

Komunikacja z osobą chorą na demencję

Do powstania demencji przyczynić się mogą takie jednostki chorobowe jak choroba Parkinsona, pląsawica Huntingtona, choroba Picka, AIDS, alkoholizm, choroba Alzeheimera czy nawet udar mózgu.  Osoby doświadczające objawów jakie niesie za sobą demencja, muszą liczyć się z ich stopniowym nasilaniem, choć dzięki własnemu wysiłkowi i współpracy ze specjalistami mogą odsunąć w czasie zmaganie się z najtrudniejszą jej postacią (całkowitą niemocą fizyczną i umysłową).

Główne objawy demencji.

            Dezorientacja w czasie i przestrzeni, zaburzone funkcje poznawcze, problemy z rozumieniem i używaniem mowy, kłopoty z pamięcią krótkotrwałą (zdarza się, że osoby z objawami otępiennymi doskonale pamiętają swoje egzaminy maturalne, natomiast streszczenie poprzedniego dnia okazuje się być wielkim wyzwaniem), nieufność wobec bliskich (często w dalszych stadiach choroby nawet współmałżonkowie zdają się być obcy), a z drugiej strony nadmierna ufność (podpisywanie fałszywych umów kupna – sprzedaży), problemy z higieną, nieprawidłowe odżywianie, czy zatrucia spowodowane przedawkowaniem leków. Można by doszukać się jeszcze wielu objawów jakie niesie ze sobą postępująca demencja. Wróćmy jednak do komunikacji, która przez pojawienie się i późniejsze postępowanie objawów demencji jest trudna, a czasami zdaje się być niemożliwa.

Jak rozmawiać z osobą chorą i zmagającą się z szeregiem wspomnianych powyżej objawów?

- Podstawą jest cierpliwość w kontakcie z osobą, która musi nie tylko skupić się na tym co chcemy jej przekazać, ale oddzielić to co mówimy spomiędzy szeregu zaburzonych bodźców, które w tym samym czasie do niej docierają.

- Upewnijmy się, że nasze komunikaty docierają do odbiorcy, mówmy prostymi zdaniami, unikajmy rozbudowanych wypowiedzi.

- Formułujmy pytania tak, by nasz rozmówca mógł odpowiedzieć na nie tak lub nie. Np. Jesteś głodny?

- Starajmy się unikać sytuacji, w której druga strona musi dokonać wyboru: Zjesz rosół czy ogórkową? Zapytajmy raczej: zjesz rosół?

- Rozmawiaj nieśpiesznie, pośpiech wywołuje presję.

- Nie denerwuj się, nie unoś głosu. Twój rozmówca, mimo że ma problemy ze zrozumieniem komunikatów, doskonale rozpoznaje emocje. Negatywne emocje, które przekazujesz  w kontakcie z nim „gromadzą się” i powodują smutek, agresję lub wycofanie.

- Zapewnij swojemu rozmówcy takie warunki do komunikacji, by czuł się bezpiecznie, a docierające z otoczenia bodźce nie zniekształcały twoich komunikatów.

Siedem zasad komunikacji z osobami cierpiącymi na demencję.

            Powyżej znajdziecie siedem mini zasad komunikacji z osobą zmagającą się z objawami demencji. Na koniec kilka wskazówek jak NIE komunikować się z takimi osobami. Tych kilka podpunktów pochodzi z opracowań Marie Marley, która wiele lat poświęciła osobom zmagającym się z demencją.

- Nie należy kłócić się z osobami cierpiącymi na demencję, często odbiorą jedynie emocje, nie sens komunikatu.

- Nie poruszajmy smutnych tematów, to sprawia, że budzą się wątpliwości i negatywne odczucia.

- Nie pytajmy na siłę czy dana osoba „coś” pamięta, np. wyjazd na narty w 1950 roku.

- Nie wytykajmy choremu, że nie ma racji.

- Nie podważajmy słów chorego; to sprawia, że się wstydzi i wycofuje.

- Nie przypominajmy choremu o śmierci bliskiej osoby, kiedy chory ciągle ją wspomina.

Zastosowanie powyższych wskazówek, jak rozmawiać z osobą chorą, lub jak z nią nie rozmawiać, jest oczywiście kwestią wielce indywidualną. Jeśli dobrze znamy i obserwujemy naszego partnera w „dementywnym boju” i zależy nam na jego dobrostanie, z pewnością wypracujemy sobie linię działania. Pamiętajmy jednak o higienie życia czy pracy z taką osobą. Miejmy swoją przestrzeń i czas tylko dla siebie. Jeśli kontakt z osobami cierpiącymi na objawy demencji to nasza praca, starajmy się związanych z nią emocji nie przenosić w domowe pielesze. Jeśli jednak taki kontakt związany jest z członkiem rodziny, spróbujmy znaleźć przestrzeń tylko dla siebie. Oni najbardziej na świecie potrzebują nas, więc bądźmy silni i wypoczęci, by móc efektywnie im towarzyszyć.

Autor: Anita Osowska